سونامی سرطان، رشد سرطان و هشدار درباره سرطان؛ اینها عناوینی است که این روزها از گوشه و کنار به گوش میرسد و هر چند گه گداری تکذیب می شود اما هرچه هست بیارتباط با واقعیتها نیست.
بر اساس آمار ، سرطان رتبه سوم مرگومیرها در ایران را بهخود اختصاص داده است بعد از تصادفات در رتبه دوم و بیماریهای قلبی و عروقی در رتبه اول.
اما ریشه این بیماری خانمانبرانداز چیست؟ چرا ایرانیها اینقدر به سرطانهای رنگارنگ مبتلا میشوند؟ چه اتفاقی در ایران افتاده که باعث رشد شتابان سرطان در کشور شده است؟
پاسخ در نگاه اول ساده است. سرطان هم ناشی از عوامل زمینهای و هم عوامل ناشناخته است. بهعنوان مثال در مورد سرطان ریه مهمترین عامل، سیگار و دخانیات است. مصرف دخانیات در کشور ۱۵درصد است اما دو شاخص موجود در این مصرف آن را خطرناکتر میکند؛ یکی کاهش سن مصرف دخانیات و افزایش طول مصرف در دوران عمر و در نتیجه افزایش ابتلا به سرطان ریه میشود و دیگری افزایش خانمهای مصرفکننده دخانیات که سبب رشد سرطان ریه در زنان شده است.
عوامل دیگر تماس با بعضی مواد سرطانزاست؛ بهعنوان مثال آزبست باعث ایجاد سرطان خون و ریه میشود همچنین فلزات سنگین و باقیمانده سموم در محصولات کشاورزی میتواند زمینهای برای ایجاد سرطان باشد اما باید گفت بیشتر سرطانها به دلایل ناشناختهای ایجاد میشوند.
این در حالی اسنت که رئیس مرکز تحقیقات سرطان به تازگی از عوامل ابتلا به سرطان در کشور رونمایی کرده وگفته: آلودگی هوا ژن افراد را تغییر میدهد، دکلهای تلفن همراه سرطانزا هستند،۵۰ درصد کودکان سرطانی در ایران میمیرند و ایران بیشترین رشد سرطان را در دنیا دارد.
این در حالی است که رئیس مرکز تحقیقات سرطان دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با بیان اینکه سال گذشته ۴۱ هزار ایرانی بر اثر سرطان فوت شدند، گفته: بهکار گرفتن اصطلاح سونامی برای سرطان غلط است چراکه سرطانها یکدفعه ایجاد نمیشوند و از قبل زنگ خطر آن به صدا درآمده و در آینده هم از بین نمیرود با این وجود متأسفانه سرطانها سال به سال در حال افزایش هستند.
اکبری با اشاره به اینکه ایران بیشترین رشد سرطان در جهان را دارد، تاکید کرده: میزان سرطانها در کشور از دنیای غربی کمتر است اما روند رو به رشد ما از همه بیشتر بوده است.
از سوی دیگر بسیاری از کارشناسان آلودگی هوای کلان شهرهای ایران را عامل اصلی ابتلا به سرطان می دانند.به تازگی آژانس بینالمللی تحقیقات سرطان (IARC) نیزاعلام کرده، آلودگی هوا مهمترین عامل سرطان زا برای انسانها است.
طبق این گزارش ذرات معلق موجود در هوا به عنوان یکی از اجزای مهم آلودگی هوای محیط بیرون بطور ویژه مورد بررسی قرار گرفتهاند و نتیجه حاصله به عنوان یک عامل سرطان زا برای انسان ها اثبات شده است.
این در حالی است که در سالهای اخیر بیشتر مناطق کشور ما با پدیده آلودگی هوا مواجه هستند. هوای کلان شهرها تحت تاثیر آلایندههای صنعتی ،خودروها و سوخت غیر استاندارد قرار دارند و هوای بخش وسیعی از مناطق کشور هم از معضل ریزگردها رنج میبرند.
براساس آمارهای سازمان بهداشت جهانی، کشور ایران بالاترین میزان شیوع سرطان در خاورمـــیانه را دارد و سن سرطان در ایران به زیر ۳۰ سال رسیده است. طبق گزارش (IARC) و اظهار نظرها و آمارهای مسوولین وزارت بهداشت ارتباط معناداری بین سرطان و آلودگی هوا در کشور وجود دارداما هنوز در کشور متولی اصلی کاهش آلودگی هوا مشخص نیست و معلوم نیست چند نفر دیگر باید بمیرند که مسئولین به فکر بیافتند.